Czym jest zatorowość płucna?

Zatorowość płucna to choroba zakrzepowo-zatorowa, której bezpośrednią przyczyną, jest najczęściej zakrzepica żył głębokich. Choroba ma charakter kardiologiczny i dochodzi w niej do całkowitego zamknięcia lub ograniczenia przepływu krwi przez tętnice – lub ich rozgałęzienia – płucne, które doprowadzają do płuc odtlenowaną (ciemnoczerwoną) krew z prawej komory serca. Zator płucny to poważna i podstępna choroba, która może być poważnym zagrożeniem dla życia.

Przyczyn zatorowości może być kilka. Najczęstszą przyczyną jest skrzeplina, do której, w większości przypadków, dochodzi w wyniku zwolnienia przepływu krwi w tętnicach, urazu ścian naczyń, czy też predyspozycji do rozwoju zakrzepicy krwi. Zatory mogą również powstawać przez tłuszczaki, nowotwory, ciała obce, oraz zmiany w składzie krwi (np. nadpłytkowość).

Zatorowość płucna – przyczyny powstawania i objawy

Największe predyspozycje do zakrzepicy – która jest główną przyczyną występowania zatorów płucnych – mają te osoby, które nie przywiązują większej uwagi do ruchu. To właśnie unieruchomienie organizmu ma ogromny wpływ do powstawania zatorów, ale również inne czynniki. Chorobie sprzyjają:

• kontuzje kończyn dolnych (np. złamania) – które mogą wymagać unieruchomienia w ortezie,
• długa podróż (np. pociągiem lub samochodem) – w trybie siedzącym,
• trudne operacje, a co za tym idzie długa rekonwalescencja,
• ciąża, doustna antykoncepcja lub hormonalna terapia zastępcza,
• nadwaga, otyłość,
• zaawansowane choroby przewlekłe,
• urazy rdzenia kręgowego.

Zatorowość płucna, tak samo, jak inne choroby, ma swoje charakterystyczne i niecharakterystyczne objawy – może również przybrać postać bezobjawową, wtedy do rozpoznania dochodzi podczas badań, które nie są z nią zupełnie związane. Przy zatorowości objawowej wyróżnia się między innymi: duszności, które mogą się nasilać; suchy kaszel, często niespodziewany i napadowy; ból w piersiach i przyspieszony oddech. W miarę postępu choroby mogą pojawiać się również inne, znacznie poważniejsze objawy, takie jak: wysoka gorączka, omdlenia lub zasłabnięcia, tachykardia, czy krwioplucie.

Badania i leczenie

Lekarz może postawić diagnozę na zatorowość płucną poprzez wykonanie tomografii komputerowej. Poza tym diagnostyka obejmuje również szereg innych badań, na które składają się między innymi:

• badania stężenia dimeru-D, czyli produktów enzymatycznego rozpadu białek (fibryny) naturalnie występujących w osoczu krwi,
• angiografia tomografii komputerowej (Angio-TK), czyli tomografia komputerowa naczyń krwionośnych,
• ocena ukrwienia miąższu płuc, czyli scyntygrafia płuc,
• echokardiografia, inaczej ECHO serca,
• oraz ultrasonografia uciskowa żył w kończynach dolnych.

Jeżeli chodzi o leczenie, to zależy ono w głównej mierze od stopnia zaawansowania choroby. Kiedy nie zagraża ona życiu, a co za tym idzie, nie daje powikłań, leczenie skupia się na podawaniu środków przeciwkrzepliwych. W przypadku, gdy choroba rozwija się znacznie gorzej, konieczne może okazać się podawanie leków dożylnych, które rozpuszczają zakrzepy i działają przeciwkrzepliwie. Pamiętajmy jednak, że nie we wszystkich przypadkach się to sprawdzi, ponieważ, jak łatwo można się domyślić, istnieją również bezwzględne przeciwwskazania, takie jak, np. udar, skaza krwotoczna, czy nowotwór. Do leczenia zatorowości stosuje się również takie zabiegi, jak tlenoterapia.

Nieleczona zatorowość płucna ma złe rokowania i może prowadzić nawet do śmierci pacjenta, dlatego nie należy w żadnym wypadku ignorować pojawiających się objawów, które mogłyby wskazywać na zator płucny.