Co powinno wiedzieć się na temat gruźlicy?

Gruźlica, znana również jako Suchoty, to choroba zakaźna, której przyczyną są bakterie Mycobacterium tuberculosis, inaczej zwane prątkami gruźlicy. Choroba najczęściej rozwija się w płucach, a do dlatego, że ma tam idealne warunki do życia. Prątki gruźlicy mogą jednak zaburzać funkcjonowanie innych narządów – wtedy mamy do czynienia z gruźlicą wielonarządową.

Suchoty znane są człowiekowi już od dawien dawna. Obecnie, ze względu na powszechny dostęp do antybiotyków i nowoczesnych metod diagnostycznych, a także obowiązkowych szczepień, mamy większą kontrolę nad chorobą, a i jej występowanie jest znacznie rzadsze, niż miało to miejsce kiedyś.

Jakie mogą być przyczyny gruźlicy?

Przyczyną gruźlicy są, wspomniane wcześniej prątki gruźlicy, zwane również prątkami Kocha – od ich wynalazcy Roberta Kocha. Kiedyś nazywano ją chorobą biedaków, ponieważ dotykała głównie niezamożne środowiska, w których nie przywiązywano dużej uwagi do higieny. Gruźlica w większości przypadków przenosi się drogą oddechową – kichanie, kaszel, śmiech, czy nawet mówienie – rzadziej drogą pokarmową lub poprzez dotyk.

Istnieje kilka czynników, które sprzyjają rozwojowi gruźlicy, a mianowicie:

• złe warunki sanitarne lub złe warunki mieszkaniowe,
• niedożywienie, niewłaściwa dieta,
• nałogowe palenie papierosów, picie alkoholu lub zażywanie narkotyków,
• obniżona odporność,
• choroby chroniczne – wrzody, nowotwory, cukrzyca, HIV.

Choroba może atakować różne ograny, ale najczęstsza postać gruźlicy, to gruźlica płuc. Początkowo chory zauważa u siebie zwykły kaszel, który często bagatelizuje. Kaszel w gruźlicy ma charakter przewlekły i może utrzymywać się dłużej niż 3-4 tygodnie. Bakterie gruźlicy są niezwykle podstępne i w sprzyjających warunkach – brak dostępu do światła i duża wilgotność – mogą przeżyć nawet kilka lat. Co ciekawe bakterie Mycobacterium tuberculosis są w stanie uodpornić się na ludzki układ odpornościowy, są wtedy niewrażliwe na działanie antybiotyków, kwasów oraz zasad.

Bakterie rozmnażają się wolno (podział co 18-20 godzin), giną w świetne promieni słonecznych, a w temperaturze powyżej 70 stopni Celsjusza, po zaledwie kilku sekundach, stają się zupełnie nieszkodliwe.

Co z objawami?

Gruźlica nie dotyczy tylko osób żyjących w biedzie i nędzy. Przypadki zachorowań obserwuje się również w krajach rozwijających się. Co ciekawe chorobą można się również zarazić od zwierząt, a właściwie od chorego bydła – szczególnie poprzez wypicie mleka prosto od chorej krowy.

Nie u wszystkich chorych gruźlica rozwinie się, jako pełnoobjawowa choroba. Kiedy jednak to nastąpi, chory będzie mógł zauważyć u siebie takie objawy, jak:

• przewlekły i uporczywy kaszel – do którego w późniejszym stadium może dojść krwioplucie,
• duszności, ogólne osłabienie, apatia, brak energii i szybkie męczenie się przy wykonywaniu najprostszych czynności,
• nadmierna potliwość ciała,
• gorączka lub stan podgorączkowy,
• brak apetytu oraz utrata masy ciała,
• ból w klatce piersiowej.

Warto tutaj również wspomnieć, że nieleczona gruźlica może doprowadzić do wielu niebezpiecznych powikłań, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci. Najczęstsze powikłania, to między innymi: zaburzenia psychiczne, zapalenie opon mózgowych, problemy z sercem, wątrobą i nerkami, oraz zmiany w kościach i stawach, którym towarzyszy silny ból.

Gruźlica nęka ludzkość od niepamiętnych czasów. Kiedyś, ze względu na brak wiedzy, obowiązkowych szczepień i odpowiednich środków leczniczych, większość chorych umierała. Obecnie gruźlicę diagnozuje się na podstawie próbek pobranych od chorego. Materiałem badawczym może być zarówno mocz, wydzielina z oskrzeli, jak i plwocina, czy popłuczyny żołądkowe. Do tego dochodzą najróżniejsze badania specjalistyczne, a w rezultacie odpowiednie leczenie – dopasowane na podstawie stopnia zaawansowania choroby, wieku chorego oraz jego stanu.

Suchoty to straszna choroba, która potrafi wyrządzić naprawdę wiele szkód w ludzkim organizmie. Na świecie wciąż zdarzają się przypadki zachorowań, czy nawet zgonów, jednak nie jest to, aż tak duży odsetek, jak to miało miejsce w przeszłości. Współczesna medycyna już wie, jak radzić sobie z gruźlicą, a dzięki obowiązkowym szczepieniom noworodków, do zachorowań wśród dzieci praktycznie nie dochodzi. Nie należy jednak bagatelizować żadnych objawów, bo może to skończyć się naprawdę źle.