Choroby śródmiąższowe płuc u najmłodszych – charakterystyka i postępowanie

Niejednorodna grupa dolegliwości, które powodują problemy w wymianie gazowej, przewlekłą niewydolność oddechową i mogą przyczynić się nawet do inwalidztwa oddechowego – to właśnie choroby śródmiąższowe płuc. Ich przyczyną nie są infekcje. Nowotwory również nie mają z nimi nic wspólnego. Czym więc tak właściwie są? I jak postępować z nimi w przypadku najmłodszych?

Choroby w śródmiąższu płuc – charakterystyka

Choroby śródmiąższowe płuc widoczne są na obrazie radiologicznym klatki piersiowej. Są to rozsiane po śródmiąższu płuc (czyli tkance, w której znajdują się pęcherzyki płucne, oplecione siecią naczyń krwionośnych) zmiany patologiczne, czyli drobne guzki, do których zaliczanych jest około 300 jednostek chorobowych o zróżnicowanym podłożu. Wynikają z uszkodzenia komórek pęcherzyków płucnych, co w rezultacie prowadzi do zapalenia, bliznowacenia i włóknienia płuc.

Jednymi z najczęściej występujących chorób śródmiąższowych, są:

• Śródmiąższowe zapalenie płuc, które występuje w wielu wariantach;
• Pylica;
• Sarkoidoza;
• Idiopatyczne włóknienie płuc;
• Alergiczne zapalenie płuc, czy też „Zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych”;
• Śródmiąższowa choroba płuc – powiązana z chorobą tkanki łącznej;
• Śródmiąższowa choroba płuc – wynikająca z przyjmowania niektórych leki (stosowanych przy innych schorzeniach).

Mogą z nimi zmagać się zarówno kobiety, jak i mężczyźni – rzadziej dzieci. W przypadku ostatniej grupy, podobnie, jak u dorosłych, choroby te mogą obejmować wiele różnych schorzeń. Niektóre z nich wpływają na pozostałe narządy. Na rozwój chorób śródmiąższowych mogą mieć wpływ zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Objawami, które mogą zwiastować początek choroby śródmiąższowej płuc, są: duszności i osłabienie organizmu (większość przypadków); suchy, uporczywy kaszel, a także – w zaawansowanych przypadkach – zasinienie ust, dłoni oraz stóp. Wynikające ze zbyt niskiego stężenia tlenu we krwi.

Choroby śródmiąższowe płuc – postępowanie

W leczeniu śródmiąższowych chorób płuc konieczne jest poznanie ich przyczyny. W tym celu wykonuje się szereg badań, w tym: podstawowe badania morfologiczne krwi, badania ogólne moczu i kału, obrazowanie płuc metodą radiografii i tomografii komputerowej (TK) klatki piersiowej, badania czynności płuc i poziomu tlenu we krwi, a także chirurgiczną biopsję płuc (stosowana rzadziej w celu precyzyjnego poznania przyczyny choroby).

Terapia chorób śródmiąższowych płuc odbywa się najczęściej poprzez zastosowanie leków zapobiegających bliznowaceniu i przeciwzapalnych (sterydowych). W przypadku wystąpienia ryzyka zakażenia bakteryjnego konieczne mogą okazać się antybiotyki, natomiast w ciężkich stanach choroby – terapia tlenowa bądź rehabilitacja oddechowa z ćwiczeniami oddechowymi. Jeżeli objawy nie ustępują i z czasem przybierają na sile, w skrajnych przypadkach, w ostatnim stadium choroby, może być konieczna transplantacja płuc.

W działaniach profilaktycznych śródmiąższowych chorób płuc u dzieci bardzo ważne jest unikanie ekspozycji na czynniki środowiskowe pogarszające stan pacjenta. Bezwzględnie zakazany jest kontakt dziecka z toksycznym dymem tytoniowym. Ze względu na dużą przewlekłość chorób śródmiąższowych płuc rodzice powinni zadbać o prawidłowe odżywianie dziecka oraz proces dorastania. Konieczne w tym zakresie są szczepienia przeciw grypie i pneumokokom oraz odpowiednio wczesne leczenie zakażeń układu dróg oddechowych.